Begrotingstekorten klinken niet goed. Per slot van rekening betekent dit dat de overheid minder geld binnenkrijgt dan dat het uitgeeft, en dus moet lenen om het verschil te dekken, wat de staatsschuld opdrijft. Fisher Investments Nederland heeft volop analyses gelezen waarin wordt beweerd dat begrotingstekorten de financiële stabiliteit in gevaar brengen. Degenen die zich de situatie van Griekenland begin jaren 2010 herinneren, zullen het daar mogelijk mee eens zijn. Maar uit ons onderzoek blijkt dat begrotingstekorten niet per se nadelig (en begrotingsoverschotten niet per definitie gunstig) zijn. Als beleggers beter begrijpen hoe dit zit, laten ze zich mogelijk niet meeslepen door wat volgens ons een mythe is.
Volgens de ervaring van Fisher Investments Nederland met financiële media beschouwen veel commentatoren begrotingstekorten als ongewenst. Sommigen geloven bij het label 'tekort' meteen dat een overheid niet voldoende inkomsten heeft om publieke investeringen, overheidsdiensten, het sociale vangnet te financieren of mogelijk niet voldoende geld heeft om sectoren of de gehele economie te stimuleren als dat nodig is. Omgekeerd zou een begrotingsoverschot betekenen dat de economie voorziet in de behoeften van een land zonder dat de overheid schulden hoeft te maken. Bovendien geven landen schuldpapier (zoals staatsobligaties) uit om hun uitgaven te financieren, en de gangbare opvatting is dat een stijgende schuld de rentelasten op korte termijn doet toenemen, waardoor belastingverhogingen en/of bezuinigingen nodig kunnen zijn. Zonder dat soort ingrijpende maatregelen loopt een land het risico dat het geen rentebetalingen kan verrichten en zijn verplichtingen dus niet kan nakomen. Uit ons onderzoek blijkt dat het niet tijdig terugbetalen van schulden in het verleden tot grote financiële en economische neergang heeft geleid.
Toch toont onze ervaring met begrotingstekorten in het verleden aan dat deze gangbare opvatting een aantal aanzienlijke denkfouten kent. Sinds het begrotingsjaar 1970–1971 heeft het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld in slechts vijf jaar een begrotingsoverschot gehad, en voor het laatst in 2000–2001.i Maar hoewel het Verenigd Koninkrijk gedurende bijna de hele 21e eeuw een begrotingstekort heeft gehad, heeft de economie van het land niet slechter gepresteerd dan andere grote ontwikkelde economieën. Sinds 1999 is het gemiddelde jaarlijkse bruto binnenlandse product van het VK (bbp, een overheidsschatting van de output van de economie) 1,7% – lager dan de VS (2,2%), maar hoger dan het bbp van Frankrijk (1,4%), Duitsland (1,2%) en Japan (0,7%).ii
Wat de Verenigde Staten betreft: ook dat land heeft gedurende het grootste deel van de naoorlogse periode een begrotingstekort gehad. Dit is echter niet nadelig geweest voor de Amerikaanse markten.iii Een manier om dit inzichtelijk te maken: Sinds 1950 is het begrotingstekort van Amerika als percentage van het bbp gemiddeld 3,2%.iv Enkele uitschieters: dit percentage was veel hoger in 2009 (9,8%) en 2020 (14,7%), twee jaren waarin bullmarkten van start gingen.v Omgekeerd schoten aandelen niet de hoogte in toen de VS het grootste begrotingsoverschot ten opzichte van het bbp noteerde (2,3% in 2000).vi
Misschien lijkt dit contra-intuïtief. Maar volgens analyses van de geschiedenis door Fisher Investment Nederland nemen de overheidsuitgaven doorgaans toe nadat er economische problemen zijn ontstaan. Onze ervaring leert dat toekomstgerichte aandelen de waarschijnlijke economische omstandigheden doorgaans vooraf hebben ingeschat en alweer verder kijken tegen de tijd dat de overheid begint met het doorvoeren van steunmaatregelen.
Wanneer beleggers begrijpen dat begrotingstekorten niet inherent nadelig voor de markten zijn, kan dit hun ervan weerhouden te reageren wanneer deze populaire misvatting in de krantenkoppen verschijnt. De ervaring van Fisher Investments Nederland met financiële publicaties laat zien dat discussies over begrotingstekorten vaak gepaard gaan met politieke gebeurtenissen (zoals verkiezingscampagnes). Omgekeerd is het inzicht dat begrotingsoverschotten niet inherent gunstig zijn voor de economie of de markten een nuttig argument wanneer politici het tegenovergestelde beweren. Volgens ons onderzoek zijn overheidsuitgaven niet superieur aan en zelfs niet invloedrijker dan uitgaven van de particuliere sector. Deze kennis kan beleggers helpen om dergelijke ruis te negeren.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsNederland
Twitter: https://twitter.com/FisherInvestNL
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-nederland
Lees hier alle Beleggingsideeën van Fisher Investments Nederland
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ondernemingsnummer: B228486) wat ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (""Fisher Investments Europe""). Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de CSSF. Statutaire zetel Fisher Investments Europe: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario's. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.
i 'The Budget Deficit: A Short Guide', Matthew Keep, het Britse parlement, 09-04-2024.
ii Bron: De Wereldbank, per 14-10-2024. Gebaseerd op de gemiddelde jaarlijkse verandering van het bruto binnenlandse product, 1999 t/m 2023, voor het VK, Duitsland, Frankrijk, de Verenigde Staten en Japan.
iii Bron: De Federal Reserve Bank van St. Louis, 16-10-2024.
iv Ibid.
v Bron: FactSet, per 16-10-2024. Gebaseerd op de S&P 500 Total Return Index, 31-12-2008 t/m 31-12-2020. Weergegeven in USD. Wisselkoersschommelingen tussen de dollar en de euro kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen. Een bullmarkt is een lange periode waarin de aandelenkoersen een algemene stijging laten zien.
vi Ibid. Gebaseerd op de S&P 500 Total Return Index, 31-12-1999 t/m 31-12-2000. Weergegeven in USD. Wisselkoersschommelingen tussen de dollar en de euro kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen.
Fisher Investments Nederland