Er ging een schokgolf door de markten toen dit weekend bleek dat de vorige week gelanceerde versie van AI-app DeepSeek de eerste plaats had bereikt in Apples app store. Waarom is dat zo belangrijk?
Sinds de lancering van het revolutionaire ChatGPT eind 2022 is de wereld - en de beurs - in de ban van kunstmatige intelligentie. Het large language model leverde spectaculair goede resultaten en is sindsdien vele malen verbeterd en gekopieerd.
Het eerste aandeel om daarvan te profiteren was Microsoft, dat een groot belang heeft in ChatGPT-ontwikkelaar OpenAI. Al snel werd duidelijk hoeveel rekenkracht er nodig is om de modellen te trainen en te gebruiken, en kregen beleggers aandacht voor de ontwerpers - Nvidia - en makers - TSMC - van de beste chips.
Daarna bleek hoeveel energie dat allemaal kost en gingen de koersen van (kern)energiebedrijven de lucht in.
Handelsoorlog
Intussen drong het besef door dat AI de Amerikanen een enorm concurrentievoordeel kon geven én in de verkeerde handen levensgevaarlijk kon zijn. De koers van bedrijven als Palantir - dat kunstmatige intelligentie loslaat op ongestrucureerde data en de informatie onder andere levert aan het Amerikaanse leger - steeg de hemel in en de Amerikaanse regering wilde de technologie uit handen houden van de Chinezen.
Exportverboden werden opgetuigd: Nvidia mocht de meest geavanceerde chips niet meer leveren aan China en voor de High-NA EUV-machines van ASML gold hetzelfde. Als China die chips niet had, kon het ook de Amerikaanse voorsprong op AI-gebied niet inhalen, was de gedachte. De nationale veiligheid werd opgevoerd als reden.
DeepSeek
Sinds ChatGPT zijn er vele AI-toepassingen gelanceerd. Microsoft kwam met zijn eigen CoPilot, Google lanceerde Bard (nu Gemini) en bijvoorbeeld Claude van het ook Amerikaanse Anthropic krijgt veel goede recensies. Big Tech investeert miljarden in Nvidia-chips, datacenters en zelfs eigen kerncentrales om vooraan te staan.
Toen kwam DeepSeek. En DeepSeek is Chinees, gratis, open source (de broncode is voor iedereen beschikbaar) en volgens de tech-gemeenschap een erg goed redenerend AI-model. Tot zover mooi, maar niet bijzonder.
Schepjes en zeefjes
De reden dat de markten er zo heftig op reageren, is dat de makers van DeepSeek - een start-up gesteund door hedge fund High-Flyer - claimen dat ze hun resultaten bereiken zonder de enorme aantallen Nvidia-GPU's die andere bedrijven gebruiken en besteld hebben. Wat overigens niet wil zeggen dat ze het helemaal zonder hebben gedaan: het bedrijf begon met 10.000 H100-chips van Nvidia (dat klinkt veel maar is het niet), maar kon door de exportbeperkingen niet uitbreiden.
Daarop heeft het met een team jonge specialisten de technische trukendoos opengetrokken en allerlei software-oplossingen bedacht voor dit hardware-probleem.
Dat is nu gelukt, claimt het bedrijf, dat zegt voor de training maar een tiende van de rekenkracht van Meta's AI Llama nodig te hebben gehad, en het duizelingwekkend kleine bedrag van 5,58 miljoen dollar uit te hebben gegeven. En als dat waar is, is dat nogal een slag voor de verkopers van schepjes, zeefjes en stroom - een sector die vorige week nog likkebaardend langs de lijn stond bij de aankondigingen van tientallen mijarden aan investeringen in rekenkracht door Meta, OpenAI, Oracle en Microsoft.
Zo zegt een analist van Jefferies het in de Financial Times:
With DeepSeek delivering performance comparable to GPT-4o for a fraction of the computing power, there are potential negative implications for the builders, as pressure on Al players to justify ever increasing capex plans could ultimately lead to a lower trajectory for data center revenue and profit growth.