De tweede april zal de geschiedenisboeken ingaan als Bevrijdingsdag, ook wel ‘The Big One’. Het is de bedoeling dat, om de handelsbalans te herstellen, er tegenheffingen komen voor landen die Amerikaanse goederen belasten. Er is gekozen voor 2 april omdat de aangekondigde maatregelen op de eerste van de maand niet serieus genomen zouden kunnen worden. Het is immers zeker geen 1 april-grap.
Hoe het pakket eruit komt te zien, is nog niet duidelijk. Wel stelde Trump dat de Verenigde Staten al 45 jaar zijn opgelicht door hun handelspartners. Hij ziet dat als de voornaamste oorzaak van de enorme Amerikaanse staatsschuld. ‘Het is tijd dat we een deel van dat geld terugkrijgen, misschien wel voor een groot deel. Vaak waren vrienden, zogenaamde vrienden, nog erger dan vijanden.' Zo is de Europese Unie volgens hem opgericht met als doel de Verenigde Staten te benadelen.
Vertrouwen
Het beleid van de nieuwe regering lijkt voor een groot deel om deze importheffingen te draaien. Zo kondigde de president al heffingen op importen uit Canada, Mexico en China aan. Om deze met uitzonderingen ook weer uit te stellen of terug te draaien. De financiële markten werden er onrustig, om niet te zeggen behoorlijk nerveus van. De importheffingen op zich, maar vooral ook het volstrekt onduidelijke beleid rondom deze tarieven gaf beleggers weinig vertrouwen. Dat zakte naar een zelden vertoond dieptepunt.
Niet alleen beleggers verloren het vertrouwen. Volgens de laatste meting van de Conference Board was het Amerikaanse consumentenvertrouwen harder gedaald dan verwacht. De index zakte naar een niveau dat we de afgelopen twaalf jaar niet meer hadden gezien. Ook de bedrijven in de Verenigde Staten worden somberder. Zo verwacht niet minder dan 60 procent in de tweede helft van dit jaar een recessie. De Amerikaanse beurzen zijn het jaar ook niet vol optimisme begonnen.
Drie doelstellingen
Wat wil de regering-Trump met deze tarievenoorlog bereiken? Volgens de minister van Financiën heeft de regering drie doelstellingen. Ten eerste dienen de tarieven om oneerlijke handelspraktijken op te heffen en de eigen industrie te steunen. Ten tweede moeten er inkomsten voor de staat gegenereerd worden. De staatsschuld hangt immers als een molensteen om de nek. Ten derde dienen de tarieven om onderhandelingsmacht te verkrijgen. Aanvankelijk namen de markten de eerste twee doelstellingen nauwelijks serieus. De komst van de regering-Trump werd vorig jaar niet voor niets door de meeste beleggers enthousiast verwelkomd.
Tegenstrijdige effecten
Volgens Goldman Sachs zijn de markten echter te optimistisch. Ze zouden beter rekening kunnen houden met de te verwachten negatieve gevolgen van de tarieven. Feit is in ieder geval dat de drie bovengenoemde doelstellingen tegenstrijdig zijn. Wanneer de heffingen hoog genoeg zijn om de eigen industrie te stimuleren, wordt de import afgeremd. Dat is juist de bedoeling, zou je zeggen. Maar minder import betekent minder inkomsten voor de staat. Structureel hogere inkomsten vereisen tarieven die langdurig geldig blijven en niet even ingetrokken kunnen worden voor onderhandelingsdoeleinden.
Daarnaast zijn enerzijds het behoud van de dollar-dominantie in de wereld en anderzijds de reductie van het handelstekort strijdig met elkaar. Het Amerikaanse handelstekort bereikte vorig jaar een recordhoogte van 1.200 miljard dollar. Voor Trump is het feit dat de Verenigde Staten meer goederen importeren dan exporteren een teken van economische zwakte en een bewijs dat de wereld misbruik maakt van het land. Ook hier bijten de prioriteiten elkaar. Een kleiner handelstekort betekent minder dollars in omloop en een verzwakking van de dollar-dominantie.
Daar komt nog bij dat de voorgenomen wederkerige heffingen naar verwachting een explosie van de bureaucratie tot gevolg zullen hebben. Er zijn naar schatting zo’n 2,5 miljoen verschillende tarieven tussen de Verenigde Staten en zijn handelspartners. Die moeten worden onderzocht en gecontroleerd. Wie gaat dat doen? De door DOGE ontslagen ambtenaren? De uitgezette immigranten?
De slachtoffers
Er is nog veel onzekerheid over het pakket maatregelen dat op Liberation Day zal worden bekendgemaakt. Intussen lijkt de president echter vooral de Verenigde Staten zelf te treffen met de onzekerheid waar hij de markten mee opzadelt. De beurzen van drie door tarieven getroffen landen - China, Canada en Mexico - staan dit jaar alle op een mooie winst. Dat steekt schril af bij de verliezen van de Amerikaanse indices. En dan hebben we het nog niet gehad over die vermaledijde Europese Unie, opgericht om de Verenigde Staten te benadelen. De beurs van de grootste economie van de Europa, de DAX, staat dit jaar fors in de plus.
Tot nog toe raakt Trump vooral de Verenigde Staten zelf met zijn tarieven. Na Liberation Day weten we meer.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.