Volgens de zogeheten 'eerste 5 dagen van het jaar-barometer' geven de eerste vijf handelsdagen van het jaar een goede indicatie voor de rest van het jaar. Aangezien de AEX-index 2025 sterk is begonnen, zou dat positief kunnen uitpakken voor beleggers. Of moeten we deze wijsheid met een korreltje zout nemen?
Sommige beleggers houden de eerste beursmaand van het jaar extra goed in de gaten. Er zijn namelijk maar liefst drie kalenderwijsheden over januari.
Beurswijsheid 1: januari-barometer
De bekendste is 'as January goes, so goes the year.' Deze houdt in dat van januari een voorspellende waarde voor het rendement over het hele jaar uitgaat. Als de eerste beursmaand positief wordt afgesloten, zou de kans groot zijn dat het hele beursjaar in de plus eindigt. Maar eindigt januari in de min, dan zou het er voor de rest van het jaar ook niet goed uitzien. Dit wordt ook wel de 'januaribarometer' genoemd.
Kijken we naar het verloop van de AEX-index van de afgelopen 22 jaar (van 2003 tot en met 2024), dan blijkt dat een positieve beursmaand in meer dan 80% van de gevallen gepaard ging met een goed beursjaar, maar dat een slechte eerste beursmaand geen betrouwbare indicator lijkt voor een slecht beursjaar. Een echt voorspellende waarde gaat daar dus niet van uit.
Beurswijsheid 2: januari-effect
De tweede wijsheid is het 'januari-effect'. Dit houdt in dat de eerste maand van het jaar gemiddeld genomen een betere beursmaand is dan de overige maanden. Het effect werd voor het eerst gesignaleerd in 1942, door de Amerikaanse bankier Sidney Wachtel en daarna vele malen door analisten onder de loep genomen.
Helaas moet u ook deze beurswijsheid met een flink korreltje zout nemen. Hildo Laman, hoofd van het analistenteam van beleggingswebsite IEX, berekende vorig jaar de gemiddelde koersrendementen van de S&P 500-index sinds 1980 en de AEX-index sinds 1983. Hieruit kwam januari in beide gevallen als middenmoter uit de bus, met een gemiddeld rendement van 0,88%.
Het Amerikaanse bedrijf Albert Bridge Capital komt tot dezelfde conclusie bij een onderzoek naar de S&P500 dat nog wat verder terug gaat: tot het begin van de Tweede Wereldoorlog. De index liep in januari met gemiddeld 1,17% op; prima, maar niet exceptioneel:
(Bron: Albert Bridge Capital)
Beurswijsheid 3: 'eerste 5 dagen van het jaar'-barometer
Dan de derde beurswijsheid: de 'eerste 5 dagen van het jaar'-barometer. Die gaat ervan uit dat de eerste vijf beursdagen van het jaar een goede indicatie geven van de rest van het beursjaar. Zitten de beurzen in de eerste vijf handelsdagen van het jaar in de lift, dan is de kans groot dat ook het beursjaar in het groen wordt afgesloten. Maar een slechte start kan ook de opmaat vormen van een beroerd beursjaar.
Deze indicator is niet volledig uit de lucht gegrepen. Sinds 1950 heeft deze indicator het op Wall Street slechts 10 keer fout gehad, schrijft technisch analist Royce Tostrams op de website IEX. Dat komt neer op een nauwkeurigheidsratio van 85,7%.
Nemen we het verloop van de AEX van de afgelopen 22 jaar onder de loep, dan zien we een wat lagere betrouwbaarheidsratio: 60%. Van de 22 beursjaren had de indicator het slechts 13 keer bij het juiste eind.
- In 10 beursjaren steeg de AEX zowel in de eerste 5 handelsdagen als in de rest van het jaar.
- In 3 beursjaren daalde de AEX zowel in de eerste 5 handelsjaren als in de rest van het jaar
- In 5 beursjaren maakte de AEX een vliegende start, maar kwam er een jaarverlies
- In 4 beursjaren kende de AEX een beroerde start, maar werd het uiteindelijk een goed beursjaar
Zoals u kunt zien klopt de indicator vooral in goede beursjaren. Van de 15 positieve beursjaren kende de AEX in 10 gevallen ook een positieve start (66,7% nauwkeurigheid). Van de 7 negatieve beursjaren ging de AEX in slechts 3 gevallen ook met verlies uit de startblokken (42,8% betrouwbaarheid).
Voor wie toch in deze wijsheid gelooft, ziet het er dit jaar gunstig uit. De AEX-index is in de eerste vijf handelsdagen van 2025 met 1,2% opgelopen. Ook veel andere beursindices hebben er een goede rit op zitten, zoals blijkt uit het overzicht van Royce Tostrams:
- SOX: +3,66%
- Nasdaq Transportation index: +2,94%
- FTSE/MIB (Italië): +2,70%
- SMI: +2,37%
- DAX: +2,17%
- Eurostoxx50: +2,05%
- IBEX35 (Spanje): +1,75%
- AEX: +1,18%
- CAC40: +0,97%
- FTSE100: +0,95%
- Nasdaq: +0,93%
- Bel20: +0,81%
- Nikkei: +0,22%
- S&P500: +0,21%
- Dow Jones: -+0,08%
- PSI (Portugal): -0,09%
- China Shanghai Composite index: -3,63%
Januari is vaak een goede beursmaand
Op de 'eerste 5 dagen van het jaar'-barometer valt wel wat af te dingen. Ten eerste leidt een slechte start lang niet altijd tot een slecht beursjaar; eigenlijk net als bij de januari-barometer het geval is.
Ten tweede tenderen de beurzen sowieso vaak omhoog en is de start van een beursjaar ook vaak positief. In de afgelopen 22 jaar liep de AEX-index in 68% van de gevallen op in de eeste vijf handelsdagen. In ruim 63% van de gevallen werd januari met winst afgesloten.
Hiervoor circuleren verschillende verklaringen. Een ervan is dat fondsbeheerders en andere institutionele beleggers in december verliesgevende aandelen, speculatieve posities en kleine, minder bekende aandelen verkopen om hun portefeuilles er zo gunstig mogelijk uit te laten zien; een fenomeen dat ook wel windowdressing wordt genoemd. In januari hebben ze weer hun handen vrij om de beurs op te gaan, waardoor er weer volop wordt gekocht.
Een andere theorie is dat beleggers in januari hun kerstbonus of dertiende maand verzilveren op de beurs. Er kan ook een psychologische verklaring zijn voor dit fenomeen. Beleggers beginnen met een schone lei en zijn dan bereid om wat meer risico te nemen, onder het motto 'nieuwe ronde, nieuwe kansen'.
... maar de beurs tendeert sowieso omhoog
Een ander belangrijk punt om in de gaten te houden is dat beleggers zich over het algemeen door heel andere factoren laten leiden dan door de kalender. Denk bijvoorbeeld aan de komst van Donald Trump naar het Witte Huis, eind deze maand, speculaties over het rentebeleid van de Fed, de ontwikkeling van de obligatierente, geopolitieke spanningen, advieswijzigingen van grote zakenbanken of winstnemingen na een rally. Het is daarom verstandiger om te kijken naar de cijfertjes dan naar de kalender.
Daarnaast is het sowieso tricky om te proberen om de markt te timen. Aandelen kiezen waarin u echt vertrouwen hebt en deze langere tijd op de plank laten liggen, levert meestal een beduidend hoger rendement op dan speculeren op een kalendereffect.
Lees ook: Op deze 5 aandelen zet Warren Buffett groot in voor 2025