Koffiekamer Terug naar discussie overzicht

RisQuant beleggen of niet?

1. [verwijderd] 15 december 2009 16:12

   auteur info

   • [verwijderd]

     Lid sinds: 01 jan 0001

     Laatste bezoek: 01 jan 0001

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 0

     Gegeven: 0

   •    Aantal posts: 0

   De meeste lezers op IEX zullen wel weten dat ik een voorkeur heb voor kwantitieve beleggingsmethodes. Ik heb het zwaartepunt van mijn beleggingsportefeuille dan ook de afgelopen jaren verschoven van actief daghandelen op gevoel naar wat langere termijn beleggingen op basis van kwantitatieve technieken. Het discretionair handelen op gevoel ging me altijd goed af, ook gedurende de bear markten van 2002 en 2008. Nadeel ervan en reden dat ik wilde overstappen naar systematisch handelen is het tijdsbeslag dat discretionair handelen vergt. En de mogelijkheid om te handelen in meerdere markten. Terugkijkend op de resultaten hiervan levert echter gemengde gevoelens op.
   
   Persoonlijk heb ik eigenlijk betere ervaringen met discretionair handelen dan met systematisch handelen. Dat zal ongetwijfeld aan mezelf liggen. Waar ik met discretionair handelen weinig verliesmaanden behaal kom ik met systematische systemen toch niet veel verder dan een 70-80% winstmaanden. Met af en toe forse correcties.
   
   De vraag dringt zich dan ook bij mij op: is kwantitatief beleggen wel geschikt voor mij?
   Fouten die ik maakte waren niet voldoende rekening houden met marktgedrag dat nog nooit eerder vertoond was. Teveel geconcentreerde posities in 1 richting en teveel leverage. Al met al een behoorlijke koude douche in de tweede helft van 2008 en de eerste helft van 2009. Nog eens erger gemaakt door het ad hoc aanpassen van de strategieen.
   
   Ook zoiets. De aan- en verkoopsignalen worden bij een kwantitatief systeem wel automatisch gegeneerd. Maar je moet toch weer zelf de keuze maken welke systemen je gebruikt, hoeveel kapitaal je elk systeem geeft en hoe je precies het systeem invult. En ook belangrijk: of, hoe en wanneer je gaat sleutelen aan een systeem.
   
   Het komende jaar 2010 wordt het jaar van de waarheid voor kwantitatief beleggen voor mij. Of de strategieen leveren weer de winst op die ze op moeten leveren, of we stoppen er mee.
   
   Als ik kijk naar de resultaten van professionele handelaren (CTA’s) zijn de resultaten van systematisch handelende fondsen minder goed dan die van de discretionair handelende fondsen. Over de afgelopen 15-20 jaar zijn de rendementen lager en de tussentijdse verliezen groter.
   
   Nou ja, vooralsnog krijgt het van mij het voordeel van de twijfel alhoewel ik het aandeel discretionair wel heb verhoogd.
2. [verwijderd] 15 december 2009 16:13

   auteur info

   • [verwijderd]

     Lid sinds: 01 jan 0001

     Laatste bezoek: 01 jan 0001

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 0

     Gegeven: 0

   •    Aantal posts: 0

   Beleggen op basis van kwantitatieve modellen heeft een aantal voordelen maar ook gevaren.
   
   Een voordeel is dat met behulp van kwantitatieve modellen een groot aantal markten geanalyseerd kan worden zonder alle fundamentele specifieke details van die markten te kennen. Zo kan een veel breder gespreide portefeuille opgebouwd worden hetgeen sterk risicoverlagend werkt. Ook zijn de beleggingsbeslissingen gebaseerd op vastgelegde rationele gronden en niet vatbaar voor emotionele verstoringen van de verantwoordelijke beheerder. Ten slotte kan er op voorhand een schatting gemaakt worden van het te verwachten risico en daar adequaat rekening mee gehouden worden, zodat er achteraf geen vervelende verrassingen ontstaan.
   
   Een gevaar van vertrouwen op (kwantitatieve) modellen is dat deze uiteraard gebaseerd zijn op relaties en het marktgedrag in het verleden. Redelijkerwijs mag verwacht worden dat het marktgedrag in de toekomst zal afwijken van het gedrag in het verleden, maar wel soortgelijke karakteristieken zal vertonen. Belangrijk is dan ook om te zorgen dat modellen niet specifiek zijn afgestemd op het verleden, maar een robuuste performance laten zien over een breed scala van marktomstandigheden en gebaseerd zijn op economische principes.
   
   Ervaringen:
   
   Gedrag in de toekomst kan substantieel afwijken van hetgeen zich ooit eerder heeft afgespeeld. Met name correlaties (en daarmee concentraties van posities en verliezen tijdens 2008) waren veel hoger dan ooit te voren. Deze ervaring is trouwens niet specifiek van kwantitatief beleggen. Ook pensioenfondsen en de Harvard/Yale endowments kregen hier mee te maken. Ook zij heroverwegen hun beleggingsaanpak naar aanleiding hiervan. Terecht of niet?
   
   Leverage vergroot het probleem van hoger dan verwachte verliezen. Dit was iets wat LTCM al eerder ondervond en de oplossing moet misschien gevonden worden in het zonder veel leverage beleggen in risicovollere beleggingen dan met meer leverage in (schijnbaar) minder risiciovolle beleggingen.
   Voor wat betreft inschatting van het risico is het misschien beter om het diversificatie voordeel op nul te stellen (Murphy’s Law: alle slechte dingen zullen tegelijkertijd optreden).
   
3. [verwijderd] 15 december 2009 16:15

   auteur info

   • [verwijderd]

     Lid sinds: 01 jan 0001

     Laatste bezoek: 01 jan 0001

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 0

     Gegeven: 0

   •    Aantal posts: 0

   RisQuant 2010
   
   Voor 2010 heb ik naar mijn beste kunnen een evenwichtige portefeuille met kwantitatieve strategieen samengesteld. Een beetje in aandelen, grondstoffen, obligaties en valuta's. Een beetje long en een beetje short. Een beetje op basis van fundamentele factoren, een beetje lange termijn trendvolgend en een beetje op basis van korte termijn momentum.
   
   De strategieen kunnen onderverdeeld worden in risicovolle beleggingen, marktneutrale beleggingen en defensieve (safe haven) beleggingen.
   
   Risicovolle beleggingen
   -----------------------
   
   Drie van acht portefeuilles concentreren zich op long posities in risicovolle beleggingen. Deze spelen in op economische voorspoed en groei.
   
   De Leeuw belegt in Nederlandse aandelen. Het accent hierbij ligt op small caps met een hoog momentum, waarde aandelen en een combinatie van waarde en momentum. Op basis van de lange termijn trend kan de exposure voor de helft afgedekt worden met index futures.
   
   De Grizzlybeer belegt in index sectorfondsen. Naast internationale aandelen, met accent op small caps en waarde aandelen, wordt er ook belegt in vastgoed, private equity en grondstoffen indexfondsen. Er wordt echter alleen belegt in een sector als de lange termijn trend stijgend is. Anders houdt de Grizzlybeer zijn geld cash aan in een winterslaap.
   
   De Eekhoorn belegt in grondstoffen. Elk kwartaal maakt hij een keuze en gaat long in 2 markten. Op basis van de lange termijn trend kan de exposure voor de helft afgedekt worden met index futures.
   
   Neutrale beleggingen
   --------------------
   
   Drie van acht portefeuilles zijn neutraal wat betreft marktrichting.
   
   De Kameleon past dagelijks de belegging aan aan de stemming van de markt op zoek naar het hoogste rendement. Zijn strategie is er een van selectie en concentratie. Elke dag wordt gekeken waar in belegd gaat worden. Er kan gekozen worden uit offensieve beleggingen of defensieve beleggingen.
   
   De Sprinkhaan volgt een actieve grondstoffen strategie. Elke dag kijkt hij waar het gras het groenst is. Dit beoordeeld hij op dezelfde wijze als de Kameleon. De portefeuille bestaat uit 1 long positie en 1 short positie. Om te kunnen profiteren van stijgende maar ook dalende grondstoffenprijzen.
   
   De Pauw is een bonte verzameling van valuta strategieen. Er worden zowel long als short posities ingenomen. Deze worden geselecteerd op basis van fundamentele factoren (PPP, rentes) en lange termijn en korte termijn momentum.
   
   Defensieve beleggingen
   ----------------------
   
   Twee van acht portefeuilles zijn defensief ingesteld en gericht op het behalen van winsten tijdens economische en/of financiele crises.
   
   De Olifant is het stabiele fundament en is altijd long in staatsobligaties. Daarbij wordt een keuze gemaakt uit futures op G7 staatsobligaties.
   
   De Egel is een verdedigende portefeuille die zijn stekels opzet in barre tijden. Middels rentefutures wordt positie ingenomen om te profiteren van renteverlagingen door centrale banken in tijden van crisis.
   
   Portfolio verdeling
   -------------------
   Leeuw 25%
   Grizzly 25%
   Eekhoorn 25%
   Kameleon 25%
   Sprinkhaan 25%
   Pauw 25%
   Olifant 100%
   Egel 50%
   
   Samen 300% oftewel 3x leverage gebruikt.
4. [verwijderd] 15 december 2009 16:15

   auteur info

   • [verwijderd]

     Lid sinds: 01 jan 0001

     Laatste bezoek: 01 jan 0001

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 0

     Gegeven: 0

   •    Aantal posts: 0

   De resultaten van de RisQuant portefeuille zullen worden vergeleken met de actieve (dag)handelportefeuille waar ik zelf op gevoel handel.
   
   Gespecialiseerd in: lokale aandelen, (achtergestelde / converteerbare) bedrijfs/bank-obligaties. Veelal korte ritjes als ik (tijdelijke) onevenwichtigheden zie. Te ongeduldig om lang te blijven zitten om het volledige koersdoel te halen. Soms pakt dat goed uit, soms was wat meer geduld beter.
   
   Om te beoordelen welke aanpak eigenlijk beter bij me past is niet alleen het eindresultaat van belang, maar ook de tussentijdse verliezen. Niet alleen de omvang van deze verliezen, maar ook de frequentie ervan. En het aantal verliesweken cq maanden in een jaar tijd.
   
5. [verwijderd] 15 december 2009 16:16

   auteur info

   • [verwijderd]

     Lid sinds: 01 jan 0001

     Laatste bezoek: 01 jan 0001

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 0

     Gegeven: 0

   •    Aantal posts: 0

   In deze draad zullen ook eerder draadjes als ‘Spreiden en hoppen’, ‘De fabel van de sprinkhaan en de kameleon’ en ‘Equity Select Portefeuille’ worden geconsolideerd.
   
   Zie ook:
   www.iex.nl/forum/topic.asp?forum=23&t...
   www.iex.nl/forum/topic.asp?forum=23&t...
   www.iex.nl/forum/topic.asp?forum=23&t...
   
   Alle tips, ervaring, commentaar en kritiek uiteraard van harte welkom.
   
6. ffff 15 december 2009 16:25

   auteur info

   • ffff

     Lid sinds: 01 jan 2000

     Laatste bezoek: 12 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 14988

     Gegeven: 18846

   •    Aantal posts: 39.191

   Ben,
   
   Ik moet al die postings nog even goed op mij laten inwerken.
   
   Maar wellicht ten overvloede: Toch even vermelden wat nu precies met DISCRETIONAIR handelen wordt bedoeld.
   
   Met googlen vind ik :
   
   Systematisch traden bestaat al heel lang. Het debat tussen de voorstanders en de tegenstanders ook. Met systematisch traden wordt dan bedoeld het opvolgen van een set van regels voor zowel de opening als de sluiting van een trade. Dit hoeft niet per se, maar kan uiteraard wel uitsluitend door de computer worden gedaan: het gaat erom dat de beslissingen gebaseerd worden op een vooraf bekend staand aantal regels.
   
   Het tegenovergestelde wordt dan discretionair handelen genoemd. Daarbij worden de beslissingen door de trader genomen op basis van kenmerken of keuzes die niet per se van te voren vast staan. Uiteraard zijn er overlappingen denkbaar: traders die bijvoorbeeld alleen handelen als bepaalde situaties zich voordoen, bijvoorbeeld nadat cijfers of macro economische kengetallen bekend worden gemaakt.
   
   Het staat onomstotelijk vast dat het overgrote deel van het totale handelsvolume op alle beurzen wereldwijd worden verricht op basis van systematisch handelen. Schattingen lopen daarbij uiteen van 70 to80% en het getal is alleen maar stijgende.
   
   Het wekt dan ook geen enkele verbazing dat de scheidslijn tussen discretionair handelen en systematisch handelen grofweg loopt tussen de groep van individuele beleggers en de groep van professionele (grote) beleggers. Deze laatste groep behaalt structureel betere resultaten dan de eerste groep. Talloze onderzoeken bevestigen dit. Ik heb daar in een ander verband meer gegevens over verzameld en geschreven.
   
7. [verwijderd] 15 december 2009 16:26

   auteur info

   • [verwijderd]

     Lid sinds: 01 jan 0001

     Laatste bezoek: 01 jan 0001

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 0

     Gegeven: 0

   •    Aantal posts: 0

   Grappig dat je nu door ervaring tot dezelfde conclusie komt als ik op theoretische gronden, zoals betoogd in de TA-discussie van enige maanden geleden.
   
   

   quote:

   BJL schreef:

   Redelijkerwijs mag verwacht worden dat het marktgedrag in de toekomst zal afwijken van het gedrag in het verleden, maar wel soortgelijke karakteristieken zal vertonen.
   

   In datzelfde betoog bestreed je dit nogal fanatiek. En m.i. terecht.
8. marique 15 december 2009 19:35

   auteur info

   • marique

     Lid sinds: 16 okt 2002

     Laatste bezoek: 12 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 7463

     Gegeven: 355

   •    Aantal posts: 20.866

   quote:

   BJL schreef:

   Al met al een behoorlijke koude douche in de tweede helft van 2008 en de eerste helft van 2009.

   Ik denk dat deze periode niet maatgevend is voor de vraag of een strategie, ongeacht welke, goed of verkeerd is. Tweemaal een diepe koersval binnen een decennium zie ik toch echt als een zeldzame uitzondering. Ik denk niet dat daartegen een reddingbrengende strategie mogelijk is.
   (rustig maar TA'ers, ik ken de theoretisch juiste oplossingen)
   
   Iig is genoemde periode voor mij geen reden geweest om van strategie te veranderen. Hanteer alleen wat strakker mijn selectiecriteria. En dat komt weer omdat ik heb gemerkt dat discipline rustgevend is.
   
   Mijn waardering voor je uitgebreide toelichting.
9. [verwijderd] 15 december 2009 19:39

   auteur info

   • [verwijderd]

     Lid sinds: 01 jan 0001

     Laatste bezoek: 01 jan 0001

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 0

     Gegeven: 0

   •    Aantal posts: 0

   Tja...misschien dat die de komende 30-50 jaar voor blijven komen...als correctie op de afgelopen 2 eeuwen met voornamelijk koersstijgingen...weet jij veel...
   
   Ik denk dat de echte koersval nog moet komen, zo rond 2025.
10. [verwijderd] 15 december 2009 19:54

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    quote:

    marique schreef:

    Ik denk niet dat daartegen een reddingbrengende strategie mogelijk is.
    (rustig maar TA'ers, ik ken de theoretisch juiste oplossingen)
    

    Vreemd genoeg heeft mijn quant aandelenporto het wel goed gedaan in 2008/2009.
    
    En de meeste quants / hedge funds waren 2001/2002 ook goed doorgekomen, in tegenstelling tot 2008/2009.
    
    Maar inderdaad moet je er misschien niet al teveel waarde aan hechten. Maar wel qua risico/leverage in je achterhoofd houden dat iets dergelijks wel kan voorkomen.
12. [verwijderd] 15 december 2009 19:59

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    Waardering voor jouw uiteenzetting
    het gaat mij wel een beetje boven mij pet maar toch erg leerzaam,Ik blijf je draadje volgen
    
    Ab
    
    vriendelijke groet,
    TW
13. [verwijderd] 15 december 2009 20:09

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    quote:

    rockefehler schreef:

    [quote=BJL]
    Redelijkerwijs mag verwacht worden dat het marktgedrag in de toekomst zal afwijken van het gedrag in het verleden, maar wel soortgelijke karakteristieken zal vertonen.
    [/quote]
    
    In datzelfde betoog bestreed je dit nogal fanatiek. En m.i. terecht.
    

    Keinstein, kees100 c.s. hadden dus toch gelijk...je gebruikt argumenten gewoon zoals ze uitkomen...
    
    Maar goed, dat geeft mij weer bevestiging van hoe de psyche van de speculant/belegger werkt.
14. [verwijderd] 15 december 2009 20:29

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    quote:

    BJL schreef:

    Redelijkerwijs mag verwacht worden dat het marktgedrag in de toekomst zal afwijken van het gedrag in het verleden, maar wel soortgelijke karakteristieken zal vertonen.
    (...)
    Gedrag in de toekomst kan substantieel afwijken van hetgeen zich ooit eerder heeft afgespeeld.

    Kan zelfs tegenstrijdige beweringen doen in 1 post...
    
    Maar even serieus. Wat er in 2008 gebeurt is (grote verliezen voor veel asset classses tegelijk) was eigenlijk logischerwijze wel te voorzien.
    
    Zelfs als rendementen onafhankelijk van elkaar zijn. Stel het gooien van een zes met een dobbelsteen betekent een heel slecht jaar. De kans dat 5/6 markten tegelijk een heel slecht jaar hebben is niet groot. En het is aannemelijk dat je dat in historische data van 30-40 jaar niet terugvindt.
    
    Maar de kans is natuurlijk wel aanwezig dat dit gebeurt. Het risico van combinatie van markten/strategie-en is dus meestal groter dan uit historische data blijkt.
15. [verwijderd] 15 december 2009 20:33

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    quote:

    marique schreef:

    Tweemaal een diepe koersval binnen een decennium zie ik toch echt als een zeldzame uitzondering. Ik denk niet dat daartegen een reddingbrengende strategie mogelijk is.
    (rustig maar TA'ers, ik ken de theoretisch juiste oplossingen)
    

    Toch kan het Marique (maar moet dan wellicht je geheugen wat opfrissen, en dat zal ik niet hier doen)
    
    BJL weet dat trouwens ook wel ! (Als hij goed nadenkt)
    
    Mvg Peerke
16. [verwijderd] 15 december 2009 20:40

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    De markt is geen stationair systeem, dus kun je uit het verleden geen kansen afleiden voor toekomstig rendement cq. gebeurtenissen...
    
    Volgens mij werkt de markt met een afwisseling van redelijk stationaire perioden. In elke periode worden strategieen die in de vorige perioden werkten, afgestraft. Dat zou kunnen betekenen dat de komende decennia volatiel worden om de denktrant van marique c.s. af te straffen.
    
    Maar goed, we gaan het zien. Jammer dat het zo lang wachten is, lol...
    Gelukkig dat de markt een fractaal systeem is, waarbij de kortere tijdschalen isomorf zijn met langere. Je kunt dus gewoon intraday koersdata bestuderen om inzicht te krijgen, dat gaat heel wat sneller.
17. [verwijderd] 15 december 2009 20:48

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    Je ziet intraday hetzelfde verschijnsel, laten we zeggen een bepaald thema dat een tijdje herhaald wordt, gevolgd door een nieuwe periode met een nieuw thema. Een thema zou kunnen zijn: uptrend. Of een superpositie van sinussen en cosinussen. Of heen en weer tussen steun/weerstand. Of momentum in een bepaalde richting. Enzovoorts.
18. [verwijderd] 15 december 2009 20:56

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    quote:

    rockefehler schreef:

    De markt is geen stationair systeem, dus kun je uit het verleden geen kansen afleiden voor toekomstig rendement cq. gebeurtenissen...
    
    Volgens mij werkt de markt met een afwisseling van redelijk stationaire perioden. In elke periode worden strategieen die in de vorige perioden werkten, afgestraft. Dat zou kunnen betekenen dat de komende decennia volatiel
    

    Hangt ervan af in welk segment van kennis je opereert Rockefehler .
    Heb je veel vermogen en derhalve (wellicht ?) kennis, dan vertaalt die kennis zich in signalen in bepaalde marktsegmenten .(indekkings signalen bij onheil .)
    Als je die (m.i. IV ) signalen op kunt pikken ben je alweer een stapje verder dan de gevestigde TA-modus .
    
    Mvg Peerke
    
    
19. [verwijderd] 15 december 2009 20:56

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    quote:

    rockefehler schreef:

    Volgens mij werkt de markt met een afwisseling van redelijk stationaire perioden.
    [/quote]
    
    Dat is een gedachte waar ik ook mee gespeeld heb.
    
    [quote=rockefehler]
    Gelukkig dat de markt een fractaal systeem is, waarbij de kortere tijdschalen isomorf zijn met langere. Je kunt dus gewoon intraday koersdata bestuderen om inzicht te krijgen, dat gaat heel wat sneller.
    

    Interessant idee. Maar zowel op basis van persoonlijke ervaring en theoretische overwegingen denk ik niet dat dat opgaat.
    
    Het zou wel kunnen als koersen puur een alleen door psychologie en technische factoren gedreven zou worden, maar de realiteit speelt ook een rol.
20. [verwijderd] 15 december 2009 20:57

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    Overigens betekent kwantitatief beleggen (voor mij) zeker niet alleen op basis van technische analyse van koersen.
21. [verwijderd] 15 december 2009 21:03

    auteur info

    • [verwijderd]

      Lid sinds: 01 jan 0001

      Laatste bezoek: 01 jan 0001

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 0

      Gegeven: 0

    •    Aantal posts: 0

    quote:

    BJL schreef:

    [quote=rockefehler]
    Volgens mij werkt de markt met een afwisseling van redelijk stationaire perioden.
    [/quote]
    Dat is een gedachte waar ik ook mee gespeeld heb.
    [/quote]
    
    Het zou betekenen dat degene die de beste strategie heeft om te switchen van benadering, of die het meest flexibel is, wint.
    
    [quote=BJL]
    [quote=rockefehler]
    Gelukkig dat de markt een fractaal systeem is, waarbij de kortere tijdschalen isomorf zijn met langere. Je kunt dus gewoon intraday koersdata bestuderen om inzicht te krijgen, dat gaat heel wat sneller.
    [/quote]
    
    Interessant idee. Maar zowel op basis van persoonlijke ervaring en theoretische overwegingen denk ik niet dat dat opgaat.
    
    Het zou wel kunnen als koersen puur een alleen door psychologie en technische factoren gedreven zou worden, maar de realiteit speelt ook een rol.
    

    Ik baseer het op mijn eigen waarneming. Ik zie nl. dezelfde soort patronen en dezelfde dynamiek in de daggrafiek als in de jaargrafiek. Wat mij ontbreekt is een wiskundige om het allemaal te formaliseren...
    
    Natuurlijk speelt de realiteit ook een rol, maar kennelijk is het allemaal zo georganiseerd dat die bepaalde patronen ontstaan. Vergeet niet dat er ook een grote terugkoppeling van koersen naar realiteit (FA) is.