christo1 schreef op 19 februari 2025 18:12:
Gelukkig heeft AMG dit op tijd ingezien met hun overname van de GRAFIET business.
AMG is met hun raffinage capaciteit in Bitterfield van lithium ook goed geplaatst maar de lithium markt moet wel aantrekken.
Donald Trump ziet dit ook.
Trump aast op 500 miljard dollar aan Oekraiënse grondstoffen. De logica is dezelfde als die achter zijn interesse in Groenland en Canada: de macht van China breken. 'Maar alleen met mijnen zal dat niet lukken', zegt expert energie en kritieke materialen Tom Moerenhout.
Toen de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in september vorig jaar Donald Trump ontmoette in New York, presenteerde hij hem zijn overwinningsplan. In ruil voor militaire steun stelde hij voor de Amerikanen toegang te geven tot de grondstoffen van Oekraïne. Dat idee vond gehoor bij Trump. 'Al in zijn eerste ambtstermijn waren kritieke mineralen een prioriteit. Toen werden in de Verenigde Staten de eerste analyses gemaakt over waar de kwetsbaarheden zaten in de hele aanvoerketen', zegt Tom Moerenhout, professor aan de Columbia University in New York.
De VS zitten in de knel qua grondstoffen voor hun militaire en digitale technologie.
Tom Moerenhout
Expert energie en kritieke mineralen, en professor aan de Columbia University
Moerenhout, die na zijn studies uit Vlaanderen vertrok en in Zwitserland in de politieke economie doctoreerde, geeft als expert energie en kritieke mineralen advies aan de Amerikaanse overheid en de Wereldbank. Hij zit ook geregeld samen met delegaties uit Europa, Canada, Chili, India en Indonesië. 'De geopolitieke belangen in de keten achter kritieke grondstoffen zijn groot. Het verklaart Trumps discours achter de annexatie van Canada of Groenland. Telkens gaat het erom hoe de VS toegang kunnen krijgen tot meer grondstoffen.'
LEARN MORE
Trump nam Zelensky's voorstel, gaf er een draai aan en presenteerde vorige week een eigen claim. Hij wil voor 500 miljard dollar aan grondstoffen in Oekraïne, een bedrag gekoppeld aan wat Oekraïne de VS verschuldigd zou zijn voor eerdere steun. 'Normaal verwacht je dat de Amerikaanse regering een partner voor de heropbouw wordt. Dan zou je over investeringen spreken. Maar wat Trump op tafel legt, komt neer op annexatie. Je moet weten dat Oekraïne voor de oorlog ongeveer een derde van zijn exportinkomsten uit grondstoffen haalde. Dat is best belangrijk.'
Kunt u die 500 miljard dollar in perspectief plaatsen?
Tom Moerenhout: 'Het bedrag gaat meer over retoriek dan over de materialen zelf. De hele markt van kritieke materialen was vorig jaar 350 miljard dollar waard. Daar moet je dus nog eens de helft bij tellen. Dat is gigantisch.'
Heeft Oekraïne zo veel te bieden?
Moerenhout: 'Oekraïne beschikt over heel diverse geologische reserves. Het gaat om zeldzame aardmetalen, maar ook om gallium, titanium, beryllium en uranium. Dat zijn grote troeven.'
'De markt van de zeldzame aardmetalen draait niet om grote volumes, maar ze zijn onmisbaar voor chips, militaire technologie en batterijen. De vraag ernaar zal de komende vijf jaar fors stijgen. De Amerikanen hebben in Californië een mijn die ze deels met geld van het ministerie van Defensie willen uitbreiden, maar daarmee kunnen ze de vraag lang niet volgen.'
'
Hetzelfde met grafiet voor batterijen. Er zijn Amerikaanse producenten, maar die opereren op een veel te kleine schaal. De VS zitten in de knel qua grondstoffen voor hun militaire en digitale technologie.'In een door oorlog verwoest gebied is er wellicht veel bereidheid om compromissen te sluiten over sociale regels of milieunormen.
Tom Moerenhout
Expert energie en kritieke mineralen, en professor aan de Columbia University
Op de achtergrond speelt dat China de grondstoffenmarkt domineert en niet zal aarzelen die positie te gebruiken bij een escalerend handelsconflict?
Moerenhout: 'Washington is geobsedeerd door wat de Chinese president Xi Jinping van plan is. Daarom probeert het toegang te krijgen tot meer leveranciers. De VS zouden uit de vele grondstoffen in eigen bodem kunnen putten. Maar zelfs als Trump zegt dat hij het snel wil laten gaan, is vergunningen krijgen voor mijnbouw heel lastig.'
'De procedures passeren via het lokale niveau. Er zijn ook veel groepen die vrijwel elk groot project juridisch aanvechten. Bij de winning van zeldzame aardmetalen komt vaak radioactief afval vrij, wat risico’s en strenge regels met zich brengt. Projecten die Trump al in zijn eerste ambtstermijn pushte, zijn er nog altijd niet. Het is niet ongebruikelijk dat het 15 jaar duurt voor er een vergunning is.'
'Daarom kijken de Amerikanen zo nadrukkelijk naar Groenland en Oekraïne. In Groenland wonen niet veel mensen, wat het makkelijker moet maken daar een project van de grond te krijgen. En in een door oorlog verwoest gebied is er wellicht veel bereidheid om compromissen te sluiten over sociale regels of milieunormen.’
Moeten de mijnen in Oekraïne nog worden opgestart?
Moerenhout: ‘Dat is een belangrijk punt. Het grootste deel van de voorraden - ruim twee derde, schat ik - is nog niet aangeboord. Ze zijn nog niet officieel als ‘bewezen reserves’ geklasseerd. Dat betekent: we weten dat ze er zijn, er is een redelijke zekerheid dat ze omvangrijk zijn, maar ze zijn nog niet in kaart gebracht en er zijn nog geen haalbaarheidsstudies over wat nodig is om ze uit de grond te halen. Het idee is dus vooral dat een vredesdeal het mogelijk zal maken om in verwoest gebied snel en makkelijk mijnbouwprojecten op te starten.'
De rijke bodem van Oekraïne
Oekraïne heeft uitgebreide reserves van grondstoffen die essentieel zijn voor de energie-, technologie- en defensiesector. Denk aan zeldzame aardmetalen die worden ingezet bij de productie van magneten voor windmolens of smartphones. Of nikkel en koper voor batterijen en elektronica. Oekraïne is ook een van de weinige landen met grote titaniumreserves, nodig voor vliegtuigen en raketten.
Die bodemrijkdommen zijn voor zowel Europa als de VS interessant om de afhankelijkheid van China, wereldwijd de absolute grondstoffengrootmacht, terug te dringen. Oekraïne zegt te beschikken over 22 van 34 grondstoffen die de EU als kritiek beschouwt voor de groene en de digitale toekomst en waarover ze graag meer controle wil krijgen.
China is vandaag absoluut de grootste speler in de aanvoer van lithium, essentieel in batterijen voor elektrische auto's. Oekraïne zou over een van de grootste Europese lithiumvoorraden beschikken. Het zou ook zo'n 20 procent van de wereldwijde grafietreserves hebben - nodig voor batterijen en zonnepanelen - en belangrijke hoeveelheden gallium. Op beide materialen voerde China exportbeperkingen in.